.: Beşinci Uluslararası Orta Anadolu ve Akdeniz Beylikleri Tarihi, Kültürü ve Medeniyeti Sempozyumu (2-4 Kasım 2018)

Miryokefalon Zaferi’nin 843'üncü Yılını Kutluyoruz

Anadolu’nun Türkler tarafından fethi ve tamamen yurt edinilmesi açısından büyük önem taşıyan savaşların başında gelen Miryokefalon Zaferinin 843. Yılı kutlamaları kapsamında bir program düzenleniyor.

Atatürk Kültür Dil ve Tarih Kurumu, Türk Tarih Kurumu, Isparta Valiliği, Isparta Belediyesi, Süleyman Demirel Üniversitesi ve Gelendost Belediyesince düzenlenen etkinlikte panelistler, tarihimizde önemli savaşlar arasında yer alan Miryokefalon Savaşını anlatacak.

Program:

14.09.2019 Cumartesi:

06.00 Türk Tarih Kurumundan Hareket

09.00 Emirdağ- Bolvadin – Çay – Gelene Yolu İstikameti

12.00 Uluborlu Kalesini Ziyaret

15.00 Kemer Boğazı

16.00 Atabey

20.00 Söyleşi- Panel (Yer: Isparta Belediyesi Kültür Sineması)

15.09.2019 Pazar

08.00 Isparta’dan Gelendost’a hareket

11.00 Miryokefalon Zaferi’nin 843. Yılı Kutlama Programı

Miryokefalon Zaferi’nin 842. Yıl Dönümü Kutlanacak

13.09.2018

Miryokefalon Zaferi’nin 842. yıl dönümü, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesindeki Türk Tarih Kurumu tarafından düzenlenecek olan bir panelle kutlanacak. Malazgirt Savaşı’ndan sonra Bizans’a ikinci en büyük yenilgiyi yaşatan ve Türklerin Anadolu’daki varlığını pekiştiren Miryokefalon Zaferi’nin Türk, İslam ve dünya tarihindeki yeri ve öneminin değerlendirileceği panelle, kamuoyunda zaferin önemine dair farkındalığın artırılması amaçlanıyor.

15 Eylül 2018 günü Isparta’nın Eğirdir ilçesinde gerçekleşecek panelin ardından 16 Eylül günü Isparta’nın Gelendost ilçesi meydanında Miryokefalon Zaferi’nin 842. Yıl dönümü kutlama törenleri gerçekleştirilecek. 1976 yılından beri Eğirdir gölü ve çevresinde düzenlenen törenlerle, başta zaferi kazanan Türkiye Selçuklu Sultanı II. Kılıçarslan olmak üzere zaferde katkısı olan komutanlar ve askerler anılıyor.

PROGRAM

Miryokefalon Savaşı’nın 842. Sene-i Devriyesi münasebetiyle

15-16 Eylül Cumartesi ve Pazar günlerinde yapılacak faaliyet

15 Eylül Cumartesi

Saat 06.00’da TTK önünden hareket,

Sivrihisar yakınında sabah kahvaltısı,

Emirdağ, Bolvadin, Çay üzerinden Çayıryazı köyüne vusul: 740 yılında şehit düşen Battal Gazi ile 30 Mayıs 1279 günü şehit edilen Alâeddin Siyavuş (Cimri)’un kabirlerini ziyaret,

Lampe (İlegüp), Mikra İznik, Nimphaion, Dristra ve Plyristra gibi adları olan, Anadolu Erenlerinden İki Cihan Haznedârı Seyyid Veli Baba Sultan ve yakınlarının bulunduğu Senirkent Uluğbey’i ziyaret, Cemevi’de Muharrem Demir tarafında Seyyid Veli Baba anısına verilen ananevi Pilav ikramı,

Uluborlu’nu ziyaret ve Uluborlu Belediyesinin ikramı olan öğle yemeği,

Saat 14. 15: Miryokefalon Zaferi’nin 842. Yılı anısına Milli Yüzücülerden Eğirdirli Nurullah Şen ve arkadaşlarının katılacağı Kemer Boğazı’ndaki Yüzme Yarışmasını takip ve Kemer Boğazı hakkında kısa bir malumat verilmesi. (Firigos Boğazı veya Kemer Boğazı)

İslamköy’de bulunan SD Demokrasi Müzesi, Demirel’in kabri ve Atabey Medresesini ziyaret,

Eğirdir Nis adasında bulunan Mavigöl Otel’e varış, Saat 19.00’da Akşam yemeği,

Saat 20.00’de Prof. Dr. Musa Şamil Yüksel başkanlığında yapılacak olan Eğirdir Gölü’nün Tarihi hakkında bir tartışmalı toplantı ve aynı otelde konaklama

Konuşmacılar:

DSİ Gn. Md. Harita Şubesi Müdürü Mehmet Fakıoğlu

Prof. Dr. Muhittin Görmüş (AÜ Jeo. Müh. Bölümü)

Eğitimci-Yazar Nuri Güngör

Y. Müh. Ramazan Topraklı

16 Eylül Pazar

Saat 07.00 Otelde kahvaltı

Gelendost Hanı, Alâeddin Hanı, Dadıl Hanı, Kudret Hanı veya Ertokuş Kervansarayı’nı ziyaret

Oradan Gelendost-Yenice, Akdağ ve Köke köyleri ile Kemer Boğazı arasındaki Savaş Alanı’nı ziyaret. Koru Tepe civarına varınca şehit ve gazilerimiz için dua

Saat 11.30’da Gelendost’taki törenlere katılım

Yüzme Yarışmasında dereceye giren üç kişiye Hamideli Derneği tarafından Hatıra Akçası verilmesi.

Birinciye Gümüş ve Bakır ikili bir hatıra akçası

İkinciye ikisi de Bakır, ikili bir hatıra akçası

Üçüncüye tekli bir bakır hatıra akçası

Gelendost Belediyesinin ikramı olan Öğle Yemeği

Yalvaç ziyareti ve Çınaraltı’nda çay molası

Saat 17.00’de Akşehir üzerinden Ankara’ya hareket

Gelendost-Yenice Sivrisi Zaferi (Miryokefalon Savaşı)’nin 842. Yılında Çıkarılan Hatıra Akçası

Akçanın Tura veya Tuğra Yüzü,

Savaşın vukû bulduğu tarihte, savaşın vukû bulduğu yeri tasvir etmektedir. Üstte Hoyran, altta Eğirdir Gölü ve iki göl arasında suları Hoyran’dan Eğirdir’e doğru akan, ağzı kaynağına yakın Menderes, Menderes’e karışan Marsyas ve Orgas ırmakları, Kemer Boğazı’nda Kıral Yolu (via regia)’nun üzerinden geçtiği Menderes’in üstündeki Yenice Köyü Köprüsü, Gelendost-Yenice Köyündeki büyük-küçük Yenice Sivrisi ile İskender’in MÖ 333 yılında zaptettiği Kelene Hisarı, gül ise Isparta’nın da remzi olan 3. Midas (MÖ 738-696)’ın Kelene’de yetiştirdiği 60 yapraklı gül temsil edilmektedir.

Atlı Selçuklu askeri Sultan İkinci Kılıçaslan’ı, yelkenli kayık Çaka, Ertuğrul Gazi ve Osman Beyin kullandığı Eğirdir halkının “deniz” dediği Eğirdir Gölü’ndeki “Kara Gemi”yi, iki ada ise Deniz, Rum Denizi veya Uz Gölü’ndeki Can (Jan / John) Ada ve Yeşil Ada’yı temsil etmektedir. Bugün için 916-919 arasında değişen Eğirdir Gölü’nün rakımı 572 (1176) yılında 909, Hoyran’ın 910 olduğu tahmin edilmektedir. Ünlü Firik şehri Kelene, Yenice Sivrisi (Kelene Hisarı) ile Kemer Boğazı’nın batı yakası arasında uzanır. Kemer Boğazı, 1501 tarihli bir Osmanlı vesikasında Firigos Boğazı olarak zikredilir.

Ramazan Topraklı

Akçanın Yazı Yüzü, Sultan II. Kılıçarslan'ın Hicrî 573 yılında Konya’da darp ettirdiği ve İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde bulunan, bilinen tek sikkenin bir yüzüdür. Sultanın adının bulunduğu yüzündeki metin şöyledir:

(Ortada) Muhammedün Rasûlullah, Sallallahu aleyh, es-Sultânü'l-Muazzam, Kılıçaslan b. Mes'ûd, (solda) ve hamsemie (beşyüz) / (üstte) ve seb'în (yetmiş) / (sağda) senetun selâse (sene üç).

Nümismatik Uzmanı Dr. Sadi S. Kucur

SULTAN II. KILIÇ ARSLAN ORMANI

GÖLLER BÖLGESİ TARİH VE KÜLTÜR VARLIKLARI BİLGİ ŞÖLENİ

(16-17-18 Eylül 2011 Cuma-Cumartesi-Pazar)

akabinde, Orman ve Su İşleri Bakanı

Sayın Prof.Dr.Veysel Eroğlu'ndan

30 Eylül 2011 Cuma günkü HÜRRİYET Gazetesi'nde

3 dilekte bulunmamız üzerine

ISPARTA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ telefonla

Sayın Ramazan Topraklı'yı aramış ve

DEĞİŞEN COĞRAFYA VE MİRYOKEFALON SAVAŞI,

Genişletilmiş 2.Baskı,

Yazan:RAMAZAN TOPRAKLI,

Mayıs 2011 ANKARA,

ISBN:978-605-60550-2-7

kitabının XVIII.sayfasındaki haritayı

ve diğer bilgileri "SULTAN II. KILIÇ ARSLAN ORMANI"

tesis etmek için almıştır.

http://www.ttk.gov.tr/haberler/miryokefalon-zaferinin-841-yil-donumu-kutlandi/

Miryokefalon Zaferinin 841. Yıl Dönümü, Türk Tarih Kurumu Başkanlığı öncülüğünde Isparta'da yapılan etkinliklerle kutlandı. Etkinlikler kapsamında Eğirdir'de düzenlenen panelin oturum başkanı Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan’dı. Panele çok sayıda tarihçi ve bilim adamı katıldı.

Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan “Miryokefalon Savaşının Siyasi ve Arka Planı ”, Prof. Dr. Mehmet Ali Çakmak “2016 Yılı Miryokefalon Araştırmaları”, Yard. Doç. Dr. İlker Mete Mimiroğlu “Miryokefalon Savaşı’nın Yeri” konulu sunumlarda bulunurken, Ramazan Topraklı da konuşmasında, belgelere göre Miryokefalon Savaşı’nın Gelendost ilçesi sınırları içerisinde gerçekleşmiş olduğunu vurguladı.

Panelde, Anadolu’nun kapılarını Türklere açan 1071 Malazgirt Savaşı, 1176 Miryokefalon Savaşı ve 1921 Sakarya Meydan Muharebesi’nin tarihin önemli mihenk taşları olduğuna dikkat çekildi.

Miryokefalon Savaşı’nın Yeri Çalıştayı

Miryokefalon Savaşı’nın Yeri Çalıştayı, konu üzerinde akademik çalışmalar yapmış, alanında uzman 34 akademisyenin katılımı ile 8-9 Mayıs 2017 Ankara’da Türk Tarih Kurumu Konferans salonlarında gerçekleştirilmiştir.

17 Eylül 1176 tarihinde Anadolu Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında yaşanan ve Türk zaferi ile sonuçlanan Miryokefalon Savaşı’nın yaşandığı yerin tespit edilmesi amacıyla toplanan Çalıştay’ın açılış konuşması Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik TURAN tarafından yapılmıştır. Konuşmasında Çalıştay’a katılan akademisyenlere teşekkürlerini ileten Prof. Dr. Refik TURAN, Miryokefalon Savaşı’nın Türk Tarihi’ndeki önemini belirttikten sonra, bu savaşın Malazgirt ve Sakarya Zaferleri ile birlikte Anadolu’nun Türk Yurdu olmasındaki önemini vurgulamıştır. Türk Tarih Kurumu’nun savaşın yaşandığı yere dair yapılan çalışmalara destek verdiğini, vermeye devam edeceğini ileten Prof. Dr. Refik TURAN, kazı ve yüzey araştırmalarının da yapılmasıyla bu konuda olumlu neticeler alınacağına olan inancını ifade etmiştir.

Açılış konuşmasının ardından Çalıştay’ın oturumlarına geçilmiş, açılış oturumunda Prof. Dr. Abdulhaluk ÇAY, Prof. Dr. Tuncer BAYKARA, Prof. Dr. Mustafa DEMİRCİ ile Ramazan TOPRAKLI savaşın yaşandığı yere dair fikirlerini açıklamış, bu fikirlere yönelik olarak katılımcılardan gelen sorulara cevap vermişlerdir. Türk Tarih Kurumu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Güray KIRPIK’ın Miryokefalon Savaşı’nın yaşandığı öne sürülen Eğirdir Gölü ve çevresi, Kûfî Çayı, Düzbel Mevkii, Karamık Beli ve Bağırsak Boğazı’na ait görsellerle sunum yaptığı Çalıştay’ın devamında Prof. Dr. Reşat GENÇ ve Prof. Dr. Kazım Yaşar KOPRAMAN’ın başkanlıklarında iki oturum daha düzenlenmiştir. Bu oturumlarda akademisyenler savaşın yeri ile ilgili fikirlerini gerekçeleriyle ifade etmişlerdir.

Miryokefalon Savaşı’nın Yeri Çalıştayı’nın 2. Gününde ise Prof. Dr. Salim KOCA ve Prof. Dr. Muhammet Beşir AŞAN başkanlığında oturumlar düzenlenmiştir. Bu oturumların ardından Çalıştay’da öne sürülen fikirler, katılımcılar tarafından yuvarlak masa etrafında müzakere edilmiştir. Sonuç olarak savaşın yaşandığı öne sürülen yerlerde kazı ve yüzey araştırmalarının devam ettirilmesi, coğrafya ve arkeoloji başta olmak üzere disiplinler arası işbirliğinin artırılması, savaşı konu edinen ana kaynakların bir araya getirilmesi konusunda görüş birliğine varılmıştır.

INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON SELJUKS

FROM THE BATTLE OF MALAZGIRT (Manzikert) TO THE OTTOMAN AGE

KASTAMONU UNIVERSITY

20-23 May 2014

YEŇİCE SİVRİSİ (MYRIOKEPHALON) VICTORY

by Ramazan Topraklı

Abstract

The Battle of Myriokephalon is a milestone event in the struggle of Turks to make Anatolia their homeland. However, this battle has been obscured since the exact site is not known. As a consequence it does have its deserved place in the memories of the nation. Until now several locations between Denizli and Konya have been suggested as the site of the battle.However, those making the claims could not confirm with any material evidence the geography as was reported by Koniates, Emperor Manual and Assyrian Mihael who were the main sources of information on the battle and its site. They also could not illustrate an acceptable picture concerning the site and how the battle occurred.

The objective of this paper is to fix the site of The Battle of Myriokephalon and present a correct historical interpretation of the battle.

This paper is based upon: Ottoman archieval documents, underwater and surface data, historical records, regional stories and several sources such as Herodotos, Ksenefon, Strabon, İbn Hordazbih, el-İdrisî, el-Herevî, Kinnamos, Koniates, Süryani Mihael and İbn Said. Changes in the geography and the true historical geography have also been determined.

During the period in which the battle took place, there were two separate lakes named Egirdir and Hoyran and a 16-km long river called Derin el -Battal by the Arabs and Halys by the Romans.

It has been observed that at the Kemer Passage of this river, there was a stone arched bridge called Yenice Village Bridge through which the historical Kings Road passed. There are the ruins of a castle at Bölükada on the Kemer Passage.

The main reason behind the misunderstandings of numerous historical events is the fact that changes of the historical geography have not been sufficiently understood.

In this context, the battle route of Alexander the Great and Manlius Vulso; The Battle of Myriokephalon; the second Crusade; and several historical events had to be interpreted based on the existing geography of the region.

During the early Seventeenth Century, the water level was raised and two lakes joined. The Kings Road, the bridge the river and several settlements have disappeared under the lake. Thus, several historical events that took place in these places did not draw the attention of the local people.

In conclusion, the material evidence of The Battle of Myriokephalon that took place on the Kings Road in between Kemer Passage, Yenice Sivrisi, Akdağ, Yenice, Afşar, Köke villages have been presented in fine detail.

22-23 Mayıs 2014 “Uluslararası Malazgirt’ten Osmanlıya Selçuklu Sempozyumu"

YEŇİCE SİVRİSİ (MİRYOKEFALON) ZAFERİ

Ramazan Topraklı

ÖZET

Türklerin Anadolu'yu yurt edinme mücadelesinde bir köprübaşı olan Miryokefalon Savaşı, bugüne kadar yeri bilinemediği için gölgede kalmış, milletin hafızasında hak ettiği yeri bulamamıştır. Bu savaşın yeri hakkında, bugüne kadar Denizli ile Konya arasında çok farklı yerler gösterildi. Ancak, iddia sahipleri, savaşın ana kaynağı sayılan Koniates, İmparator Manuel ve Süryani Mihael'in savaş ve savaş alanı için söyledikleri maddî delilleri coğrafyada gösteremediler, savaşın cereyan tarzına dair, kabul edilebilir bir resim koyamadılar.

Bu tebliğin amacı, Miryokefalon Savaşı’nın vukû bulduğu yeri tesbit etmek, bu savaşla ilgili ortaya, doğru bir tarih yorumu koyabilmektir.

Tebliğde; Osmanlı arşiv vesikaları, sualtı ve yeryüzü verileri, tarihî kayıtlar, bölgede söylenen rivâyetler, Herodotos, Ksenefon, Strabon, İbn Hordazbih, el-İdrisî, el-Herevî, Kinnamos, Koniates, Süryani Mihael, İbn Said gibi daha birçok kaynak esas alınarak coğrafyadaki değişme ve gerçek tarihî coğrafya tesbit edilmiştir.

Savaşın vukû bulduğu yıllarda Eğirdir Gölü ile Hoyran Gölü’nün iki ayrı göl, iki göl arasında yaklaşık 16 bm’lik Arapların derin el-Battal, Roma’nın Halys dediği bir ırmak vardır. Bu ırmağın üzerinde Kemer Boğazı’nda Yeñice Köyü Köprüsü adında bir taş kemer köprü olduğu, tarihî Kıral Yolu’nun buradan geçtiği ve Kemer Boğazı’nda bulunan Bölükada’nın bir kale yıkıntısı olduğu görülmüştür.

Günümüzde, pek çok tarihi olayın doğru anlaşılamamış olmasının altında yatan asıl sebep, tarihî coğrafyada vukûbulan değişikliklerin yeterince bilinememesidir. Bu bağlamda, İskender ve Manlius Vulso’nun sefer yolu, Miryokefalon Savaşı, İkinci Haçlı Seferi ile daha pek çok tarihi hadise, mevcut coğrafyaya göre yorumlanmak mecburiyetinde kalınmıştır.

XVII. Yüzyılın başlarında, sularının yükselmesiyle sözü edilen göllerin birleşmesi, Kıral Yolu, köprü, ırmaklar ve birçok yerleşim yerinin göl altında kaybolup gitmesine ve buralarda vukûbulan tarihî olayların da insanların dikkat nazarından kaçmasına yol açmıştır.

Neticede tarihî Kıral Yolu üzerinde; Kemer Boğazı, Yeñice Sivrisi, Akdağ, Yeñice, Afşar, Köke köyleri arasında vukû bulan Miryokefalon Savaşı’nın maddi delilleri, en küçük ayrıntısına kadar gösterilmiştir.

Anadolu’nun Tapusu Miryokefalon Kupası İllerarası Taekwando Turnuvası

"Anadolu’nun Tapusu Miryokefalon Kupası İller Arası Taekwando Turnuvası” 20-21 Mayıs 2017 Cumartesi/Pazar

GELENDOST’TA ULUSAL TURNUVA

Anadolu’nun Tapusu Miryokefalon İller Arası Taekwondo Turnuvası hafta sonu farklı illerden 400 sporcunun katılımıyla Gelendost ilçesinde gerçekleştirildi. 23 Mayıs 2017 / Bahadır Kodaloğlu

Ulusal spor organizasyonlarına yeterli alt yapıya sahip ilçelerde gerçekleştirilmeye başladı. Gelendost ilçesi bu hafta sonu büyük ulusal turnuvaya ev sahipliği yaptı.

Anadolu’nun Tapusu Miryokefalon İller Arası Taekwondo Turnuvası 20-21 Mayıs 2017 tarihlerinde İstanbul, Aydın, Eskişehir, Uşak, Kütahya, Burdur, Antalya, Isparta illerinden katılan yaklaşık 400 sporcunun katılımıyla Gelendost ilçesinde gerçekleştirildi. Gelendost Gençlik Hizmetleri ve Spor İlçe Müdürlüğü ev sahipliği Gelendost Belediye işbirliğinde gerçekleştirilen organizasyonda Gelendostlu Taekwondocular da büyük başarıya imza attı. Gelendostlu sporcular minikler kategorisinde 5 Altın, 4 Bronz, Yıldızlar da ise 1 Altın, 1 Gümüş ve 2 Bronz madalya aldı.

Turnuva hakkında konuşan Gelendost Gençlik Hizmetleri ve Spor İlçe Müdürü Mehmet Deniz, “Turnuvanın amacı gençlere ve küçük yaştaki çocuklara sporu sevdirmek. Bu tür organizasyonlar sayesinde hem sporcular farklı teknikler öğreniyor, hem de ilçe ekonomisine katkı sağlıyor. Bu büyük organizasyonda emeği geçen başta İl Müdürümüz Murat Gevrek olmak üzere Belediye Başkanımıza ve Taekwondo camiamıza teşekkürlerimi iletiyorum” dedi.

Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü Murat Gevrek ise bu tür ulusal organizasyonların ilçelere yayılacağını söyledi.

http://isparta.gsb.gov.tr/HaberDetaylari/1/87159/gelendostta-ulusal-turnuva.aspx

19 Ocak 2018 Cuma

Sayın Derebucak Kaymakamı,

29 Ocak 2018 Pazartesi günü Kaşıkçıbeli Zaferimiz'in 870. Sene-i Devriyesidir.

Derebucak halkının bu zaferini şahsınızda kutlar, hayırlı günler dilerim.

Saygılar, Ramazan Topraklı (Hamideli Derneği Başkanı)

Bu konuda Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Akyürek Beye gönderdiğim ileti alttadır.

Sayın Tahir Akyürek,

(Konya Büyükşehir Belediye Başkanı)

Malûm-u âlileri, 29 Ocak 2018 Pazartesi (28 Ocak Pazar da olabilir),

Selçuklu Sultanı İzzeddin Mes'ûd'un 29 Ocak 1148 tarihinde kazandığı, Kaşıkçıbeli Zaferi'nin 870. Sene-i Devriyesidir.

Biz bu zaferi, Hamideli Derneği olarak, Derebucak Belediye Başkanı Bahaddin Özdemir Beyle 18 Eylül 2011 Pazar günü, geniş katılımlı bir ilim heyetiyle sunumlar yaparak andık. 20 Ocak 2013 Pazar günü ise bir defaya mahsus olmak üzere kutladık (*).

Konya Büyükşehir Belediye Başkanı ve hassaten bir Derebucaklı olarak, bu zaferi kutlamanızı arz ve rica ediyorum.

Saygılarımla,

Ramazan Topraklı (Hamideli Derneği Başkanı)

(*): Bize gelinceye kadar, İkinci Haçlı Seferi esnasında Haçlıların, Denizli-Acıpayam-Korkuteli-Antalya şeklinde yürüdüğü sanılıyordu. Biz, ilk defa Haçlı heyetini, Dinar-Uluborlu-Kemer Boğazı-Şarkîkaraağaç-Beyşehir-Derebucak (Kaşıkçıbeli, Alacamaşat Boğazı ve Gembos ovası)-Side-Antalya şeklinde yürüttük. Bilahare Denizli'nin haricinde bir Laodikya da Eğirdir'de bulunduğunu ve Side'nin de Antalya (Eski Antalya) olduğunu fark ettik. Bu yeni malumata göre Haçlı heyetinin "Denizli-Dinar-Uluborlu-Kemer Boğazı (16 Ocak)-Eğirdir (Laodikya, 19 Ocak)-Gelendost-Şarkîkaraağaç-Beyşehir-Derebucak (29 Ocak)-Side (Eski Antalya, 2 Şubat)" şeklinde yürüdüğünü gördük ve bilgimizi güncelledik.

19 Ekim 2018 Cuma

Beşinci Uluslararası Orta Anadolu ve Akdeniz Beylikleri Tarihi, Kültürü ve Medeniyeti Sempozyumu (2-4 Kasım 2018)

HAMİDOĞULLARI BEYLİĞİ HAKKINDA YENİ DÜŞÜNCELER
(Yol ve Tarihî Coğrafyanın Önemi)

Ramazan Topraklı

Özet:

Bu makalenin amacı Hamid Bey, ailesi ve Uc Türkmenlerinin menşeini ve tarihimizde oynadıkları askerî ve siyasî rolü ortaya koymaktır. Hamid Bey, Türklükten gelen adı Şeh Menteş olan “kahraman ve Uc Gazisi Mehmet Beyin” oğludur. Şark kaynaklarında Menteşe şeklindeki aile ismiyle zikredilen Hamid Bey, Roma kaynaklarında Amorionlu manasına Amourios olarak kaydedilmiştir. Hamid, Menteş, Aydın ve Saruhan-oğulları hepsi de akraba olup kökleri Şarkîkaraağaç’ta yatan Şeh Menteş’e dayanır. Ertuğrul ve Osman beyler önce Şeh Menteş’e, daha sonra Hamid, İlyas ve Dündar Bey’e tâbi olmuş ve aralarında evlilikler yoluyla akrabalık tesis edilmiş olmalıdır. Bizans imparatoru ile iki kez antlaşma yaparak Ertuğrul ve Osman beyleri, Sakarya Nehri ve Söğüt civarına yerleştiren kişi de Hamid Bey’dir. Makalede Akropolites, Aksarayî, Kalkaşandî, Halkokondiles, Böcüzâde ve bilhassa Pahimeris kaynak olarak kullanılacak, Anna Komnena, Attalyates, Bryennios, İbn Bîbî, Deguignes, Ramsay, Pol Vittek, Mükremin Halil Yinanç ve Osman Turan başta olmak üzere birçok kaynaktan yararlanılacaktır. Bizi bu çalışmaya sevk eden husus, yaklaşık 500 sene önce Hamideli’nde vukûbulan coğrafî değişimdir. Eğirdir ve Hoyran şeklinde iki ayrı göl ve iki göl arasında suları Hoyran’dan Eğirdir’e doğru akan “ağzı kaynağına yakın” veya “seyri kısa” ırmak, ırmağın üzerinde bulunan köprü ve köprüden geçmekte olan Kıral Yolu (via regia), göl sularının yükselmesiyle Eğirdir Gölü’nün suları altında kalmıştı. Bu coğrafî değişim bilinmediği için de bölgede meydana gelen olaylar, başka yerlere kaydırılmıştı. Miryokefalon Savaşı’nın Yeri çalışmaları, Şikarî’nin verdiği malumat dışında bir muamma olan Hamid Bey hakkında yeni kapılar araladı. Miyokefalon Savaşı, “Anadolu’nun Türkleşmesinde Bir Dönüm Noktası” olduğu gibi, Anadolu tarihinin anlaşılması için de bir anahtar görevi gördü; Kelene, Apameya, Lâdik, Amorion, Lampe ve Suble gibi daha birçok tarihî kentin gerçek yerlerine şahadet etti ve neticede de Hamidoğulları ve Osman-oğulları hakkındaki tarih yorumlarımız büyük ölçüde değişmek mecburiyetinde kaldı.

Anahtar Kelimeler: Coğrafî Değişim, Eğirdir Gölü, Kıral Yolu, Şeh Menteş, Hamid Bey, Amourios (Amorionlu), Alѐs (Alles / Ellez) Amourios (Amorionlu İlyas), Ertuğrul Gâzi, Osman Bey