22-23 Mayıs 2014 “Uluslararası Malazgirt’ten Osmanlıya
Selçuklu Sempozyumu"
YEŇİCE SİVRİSİ (MİRYOKEFALON) ZAFERİ
Ramazan Topraklı
ÖZET
Türklerin Anadolu'yu yurt edinme mücadelesinde bir köprübaşı
olan Miryokefalon Savaşı, bugüne kadar yeri bilinemediği için gölgede kalmış,
milletin hafızasında hak ettiği yeri bulamamıştır. Bu savaşın yeri hakkında,
bugüne kadar Denizli ile Konya arasında çok farklı yerler gösterildi. Ancak,
iddia sahipleri, savaşın ana kaynağı sayılan Koniates, İmparator Manuel ve Süryani
Mihael'in savaş ve savaş alanı için söyledikleri maddî delilleri coğrafyada
gösteremediler, savaşın cereyan tarzına dair, kabul edilebilir bir resim
koyamadılar.
Bu tebliğin amacı, Miryokefalon Savaşı’nın vukû bulduğu yeri
tesbit etmek, bu savaşla ilgili ortaya, doğru bir tarih yorumu koyabilmektir.
Tebliğde; Osmanlı arşiv vesikaları, sualtı ve yeryüzü
verileri, tarihî kayıtlar, bölgede söylenen rivâyetler, Herodotos, Ksenefon,
Strabon, İbn Hordazbih, el-İdrisî, el-Herevî, Kinnamos, Koniates, Süryani Mihael,
İbn Said gibi daha birçok kaynak esas alınarak coğrafyadaki değişme ve gerçek
tarihî coğrafya tesbit edilmiştir.
Savaşın vukû bulduğu yıllarda Eğirdir Gölü ile Hoyran
Gölü’nün iki ayrı göl, iki göl arasında yaklaşık 16 bm’lik Arapların derin
el-Battal, Roma’nın Halys dediği bir ırmak vardır. Bu ırmağın üzerinde Kemer
Boğazı’nda Yeñice Köyü Köprüsü adında bir taş kemer köprü olduğu, tarihî Kıral
Yolu’nun buradan geçtiği ve Kemer Boğazı’nda bulunan Bölükada’nın bir kale
yıkıntısı olduğu görülmüştür.
Günümüzde, pek çok tarihi olayın doğru anlaşılamamış
olmasının altında yatan asıl sebep, tarihî coğrafyada vukûbulan değişikliklerin
yeterince bilinememesidir. Bu bağlamda, İskender ve Manlius Vulso’nun sefer
yolu, Miryokefalon Savaşı, İkinci Haçlı Seferi ile daha pek çok tarihi hadise,
mevcut coğrafyaya göre yorumlanmak mecburiyetinde kalınmıştır.
XVII. Yüzyılın başlarında, sularının yükselmesiyle sözü
edilen göllerin birleşmesi, Kıral Yolu, köprü, ırmaklar ve birçok yerleşim
yerinin göl altında kaybolup gitmesine ve buralarda vukûbulan tarihî olayların
da insanların dikkat nazarından kaçmasına yol açmıştır.
Neticede tarihî Kıral Yolu üzerinde; Kemer Boğazı, Yeñice
Sivrisi, Akdağ, Yeñice, Afşar, Köke köyleri arasında vukû bulan Miryokefalon
Savaşı’nın maddi delilleri, en küçük ayrıntısına kadar gösterilmiştir.
INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON SELJUKS
FROM THE BATTLE OF MALAZGIRT (Manzikert) TO THE OTTOMAN AGE
KASTAMONU UNIVERSITY
20-23 May 2014
YEŇİCE SİVRİSİ (MYRIOKEPHALON) VICTORY
by Ramazan Topraklı
Abstract
The Battle of Myriokephalon is a milestone event in the
struggle of Turks to make Anatolia their homeland. However, this battle has
been obscured since the exact site is not known. As a consequence it does have
its deserved place in the memories of the nation. Until now several locations between Denizli and Konya have
been suggested as the site of the battle.However, those making the claims could not confirm with any
material evidence the geography as was reported by Koniates, Emperor Manual and
Assyrian Mihael who were the main sources of information on the battle and its
site. They also could not illustrate an acceptable picture concerning the site
and how the battle occurred.
The objective of this paper is to fix the site of The Battle
of Myriokephalon and present a correct historical interpretation of the battle.
This paper is based upon: Ottoman archieval documents,
underwater and surface data, historical records, regional stories and several
sources such as Herodotos, Ksenefon, Strabon, İbn Hordazbih, el-İdrisî,
el-Herevî, Kinnamos, Koniates, Süryani Mihael and İbn Said. Changes in the
geography and the true historical geography have also been determined.
During the period in which the battle took place, there were
two separate lakes named Egirdir and Hoyran and a 16-km long river called Derin
el -Battal by the Arabs and Halys by the Romans.
It has been observed that at the Kemer Passage of this
river, there was a stone arched bridge called Yenice Village Bridge through
which the historical Kings Road passed. There are the ruins of a castle at
Bölükada on the Kemer Passage.
The main reason behind the misunderstandings of numerous
historical events is the fact that changes of the historical geography have not
been sufficiently understood.
In this context, the battle route of Alexander the Great and
Manlius Vulso; The Battle of Myriokephalon; the second Crusade; and several
historical events had to be interpreted based on the existing geography of the
region.
During the early Seventeenth Century, the water level was
raised and two lakes joined. The Kings Road, the bridge the river and several
settlements have disappeared under the lake. Thus, several historical events
that took place in these places did not
draw the attention of the local
people.
In conclusion, the material evidence of The Battle of
Myriokephalon that took place on the Kings Road in between Kemer Passage,
Yenice Sivrisi, Akdağ, Yenice, Afşar, Köke villages have been presented in fine
detail.
